Vaginale afscheiding is slijm en/of vocht dat uit de vagina komt. Vaginale afscheiding is nodig om de vagina vochtig en schoon te houden. Vaginale afscheiding verandert onder invloed van hormonale veranderingen, zoals tijdens verschillende momenten van de menstruatiecyclus, gedurende de overgang en tijdens een zwangerschap. Ook bruine vaginale afscheiding kan voorkomen onder normale, gezonde omstandigheden, maar kan ook wijzen op een onderliggend ziektebeeld.
In dit blog leren we je alles over de verschillende oorzaken van bruine vaginale afscheiding. Na dit blog weet je precies wanneer bruine afscheiding als normaal kan worden beschouwd, maar weet je ook wanneer je het beste een bezoek kan brengen aan je dokter voor verder onderzoek. Lees snel verder.
Wat is bruine afscheiding?
Vaginale afscheiding verwijst naar de vloeistof die uit de vagina of baarmoederhals komt. Het is een normaal lichamelijk verschijnsel en heeft als doel om de vagina schoon en vochtig te houden. De hoeveelheid, kleur en consistentie kunnen variëren afhankelijk van de menstruatiecyclus en/of hormonale veranderingen, maar kunnen ook verwijzen naar eventuele onderliggende ziektebeelden.
Wanneer de vaginale afscheiding bruin van kleur is, wijst dit vaak op bloed dat vermengd is met vaginale afscheiding. Een van de meest voorkomende redenen voor bruine afscheiding is oud bloed dat het lichaam verlaat. Aan het begin of einde van de menstruatiecyclus kan het bloed langer in de baarmoeder blijven en donkerder worden voordat het wordt afgestoten. Dit kan resulteren in een bruinige kleur van de afscheiding in plaats van helderrood menstruatiebloed.
Buiten de menstruatie kan bruine afscheiding ook optreden als gevolg van hormonale veranderingen, zoals bij het starten of stoppen van anticonceptie, tijdens de ovulatie of tijdens een zwangerschap.
Hoewel bruine vaginale afscheiding vaak onschuldig is, is het wel raadzaam om oplettend te blijven. Indien bruine vaginale afscheiding langdurig aanhoudt of bijkomende klachten geeft, is het raadzaam om aanvullend onderzoek te laten verrichten. Soms kan bruinige vaginale afscheiding namelijk wijzen op infecties, zoals een vaginale infectie of een seksueel overdraagbare aandoening (soa).
Betekenis van bruine afscheiding op verschillende momenten
Bruine vaginale afscheiding kan verschillende oorzaken hebben. Om een onderscheid te maken in verschillende oorzaken van vaginale, bruine afscheiding hebben we een overzichtelijke lijst gemaakt met de betekenis van bruine afscheiding tijdens verschillende momenten:
Bruine afscheiding vóór de menstruatie:
Bruine afscheiding wijst op oud bloed dat vermengd is met vaginale afscheiding. Wanneer bloed langere tijd in je lichaam blijft, kan dit bruin van kleur worden. Wanneer je bruine, vaginale afscheiding hebt net voor de menstruatie kan dit wijzen op oud menstruatiebloed van je vorige menstruatie.
Ook mensen die de pil gebruiken als anticonceptiemethode kunnen regelmatig bruine afscheiding hebben. Dit komt door de invloed van de hormonen die worden ingenomen en is onschuldig. Dit komt vaker voor tijdens de eerste maanden van het gebruik van de anticonceptiepil of wanneer je de pil gedurende langere tijd doorslikt. Je noemt dit een doorbraakbloeding.
Bruine afscheiding na de menstruatie:
Ook net na de menstruatie kan er nog een beetje oud (menstruatie)bloed mengen met vaginale afscheiding en daardoor een bruine kleur geven. Dit is een onschuldig verschijnselen en houdt meestal enkele dagen tot na de menstruatie aan.
Wanneer je regelmatig bruine afscheiding tussen de menstruaties door hebt, dus niet net na of net voor je menstruatie, is het raadzaam om een afspraak te maken met je huisarts. De huisarts kan dan adviseren of het raadzaam is om aanvullend onderzoek te doen, bijvoorbeeld in de vorm van een soa-test of een uitstrijkje. Laat je hiervoor altijd adviseren door je eigen arts.
Bruine afscheiding tijdens de overgang:
Tijdens de overgang is het normaal dat je steeds meer onregelmatig gaat menstrueren en dat de menstruatie op een gegeven moment ophoudt. Deze onregelmatige menstruatiecyclus kan gepaard gaan met bruinige afscheiding. Dit is wederom oud bloed dat al langere tijd in het lichaam verblijft. Dit wordt verklaard door de hormonale veranderingen tijdens de overgang.
Wanneer je bloedverlies of bruinige afscheiding hebt meer dan één jaar na je laatste menstruatie, is het belangrijk om een afspraak te maken bij je huisarts. Bloedverlies na de overgang kan meerdere oorzaken hebben en is in veel gevallen onschuldig, bijvoorbeeld door afnemende oestrogeenlevels, vaginale droogheid of een poliep. Omdat bloedverlies na de overgang echter ook een teken kan zijn van baarmoeder(hals)kanker is het altijd belangrijk om een afspraak te maken bij je huisarts wanneer je bloedverlies hebt na de overgang.
Bruine afscheiding tijdens de zwangerschap:
Bruine afscheiding kan voorkomen tijdens de gehele zwangerschap en is meestal onschuldig. Wanneer de afscheiding ineens veel toeneemt of als er sprake is van veel helderrood bloedverlies, neem dan direct contact op met je arts of verloskundige.
Bruine afscheiding na seksueel contact:
Bruine afscheiding na seksueel contact kan wijzen op een contactbloeding. Dit kan een aantal oorzaken hebben. Wanneer je seksueel contact hebt gehad rondom je menstruatie kan het oud bloed betreffen dat naar buiten komt. Ook kan bruinige afscheiding voorkomen wanneer de vagina te droog was tijdens het seksueel contact. Er kunnen dan kleine wondjes ontstaan die later bruinige afscheiding veroorzaken.
Wanneer contactbloedingen echter continu voorkomen of gepaard gaan met buikpijn en/of rugpijn kan er sprake zijn van een soa, zoals chlamydia of gonorroe. Ook kan het in zeldzame gevallen een teken zijn van baarmoederhalskanker. Heb je dus gedurende langere tijd bloedverlies of bruinige afscheiding na seksueel contact? Maak dan een afspraak bij je huisarts voor aanvullend onderzoek.
Gerelateerde tests
Het normale beloop van bruine afscheiding
Het beloop van bruine vaginale afscheiding is afhankelijk van de oorzaak van de afscheiding. Verschillende oorzaken van bruine afscheiding hebben dus een verschillend beloop:
- Rondom je menstruatie: Wanneer de bruine afscheiding rondom je menstruatie plaatsvindt, houdt de afscheiding meestal 2-3 dagen na je menstruatie op. Wanneer je vaak last hebt van bruine afscheiding tussen de menstruaties door, is het raadzaam om een afspraak te maken bij de huisarts.
- Tijdens anticonceptiepil gebruik: Wanneer bruine afscheiding plaatsvindt tijdens het gebruik van de anticonceptiepil houdt dit meestal op wanneer je een aantal maanden de anticonceptiepil gebruikt. Ook kan de bruine afscheiding terugkomen wanneer je de pil gedurende langere tijd doorslikt.
- Tijdens de overgang: Wanneer je last hebt van bruine afscheiding tijdens de overgang kan dit gedurende de gehele overgang plaatsvinden. Wanneer bruine afscheiding plaatsvindt meer dan een jaar na de laatste menstruatie, maak dan een afspraak bij je huisarts.
- Tijdens de zwangerschap: Bruine afscheiding tijdens de zwangerschap kan de gehele zwangerschap aanhouden. Maak een afspraak bij je arts of verloskundige wanneer deze afscheiding ineens veel meer wordt of veranderd in helder rood bloedverlies.
Wat te doen bij bruine afscheiding?
Meestal is bruine afscheiding onschuldig. Soms is het echter raadzaam om een afspraak te maken bij je (huis)arts voor verder onderzoek. Dit is het geval wanneer je lange tijd last hebt van bruine afscheiding, wanneer je regelmatig bruine afscheiding hebt na seksueel contact, wanneer je bruine afscheiding hebt meer dan een jaar na je laatste menstruatie of wanneer de bruine afscheiding gepaard gaat met andere symptomen, zoals buikpijn, rugpijn of pijn bij het plassen. Dit is om meerdere oorzaken uit te sluiten. Wil je daarnaast nog verder onderzoek laten verrichten? Bij Easly bieden we de vrouwelijke gezondheidstest aan, die op meerdere aandoeningen test die veranderde afscheiding kunnen veroorzaken.
Bronnen:
- Women’s Healthcare Centre – Bloedverlies na overgang
- NHG richtlijnen – Vaginaal Bloedverlies
- NHG richtlijnen – De Overgang
- Thuisarts – ik heb vaginaal bloedverlies meer dan 1 jaar na mijn laatste ongesteldheid
- Thuisarts – ik verlies bloed uit mijn vagina na seks
- Thuisarts – ik verlies wel eens bloed als ik niet ongesteld ben
