Een allergische reactie is een complexe afweerreactie van het lichaam. In de normale situatie wordt het afweersysteem alleen geactiveerd wanneer er sprake is van een infectie door bijvoorbeeld een virus of bacterie. Bij een allergische reactie ligt dit net iets anders. Je lichaam reageert dan op een overdreven manier op een normale, ongevaarlijke prikkel. Dit kan leiden tot een scala aan (allergische) symptomen. Zo kan je ook klachten krijgen van je huid. Een allergische huid reactie kent verschillende oorzaken die onderling nét weer even iets verschillen ten opzichte van elkaar. Dit onderscheid is belangrijk voor de diagnose én de behandeling. Kortom: er is genoeg te vertellen over de allergische huidreacties. Lees snel verder.
Verschillende type allergische huidreacties
Een allergische reactie is een ‘overdreven’ reactie van het afweersysteem van het lichaam. Het lichaam reageert met een te sterke afweerreactie op een ongevaarlijke stof.
Er zijn verschillende type allergische reacties:
Bij een type I reactie reageert het lichaam zeer snel (binnen enkele minuten) op het allergeen door het produceren van grote hoeveelheden (IgE-) antistoffen. Denk bijvoorbeeld aan hooikoorts, een allergie voor huisdieren of een voedselallergie. Dit kan in korte tijd leiden tot verschillende lichamelijke klachten, zoals niezen, een loopneus, rode ogen, tranende ogen en dikke oogleden. In ernstige gevallen kan dit ook leiden tot ademhalingsproblemen en een zwelling van de mond of tong, dit noemen we een anafylactische reactie. Wanneer iemand last heeft van bijvoorbeeld een allergie voor huisstofmijt of huisdieren zal dit zich vooral uiten met niezen, tranende ogen, jeukende, gezwollen oogleden en soms met hoesten. De huid kan dan mogelijk wat rood of gezwollen zijn, maar de huidreactie staat niet op de voorgrond.
Bij de type II en III reacties speelt een allergische reactie op geneesmiddelen een rol. In sommige gevallen kan dit leiden tot een ernstige huidreactie, waarbij de opperhuid (de bovenste laag van de huid) loslaat. Deze allergische huidreactie is ernstig en komt gelukkig niet vaak voor.
In dit blog gaan we het vooral hebben over de type IV allergische reactie. Na het eerste contact met het allergeen bouwt het lichaam binnen enkele dagen een immuunrespons op tegen de plek waar de huid in contact is geweest met het allergeen. Wanneer je je huid herhaaldelijk blootstelt aan dit allergeen, kan de reactie al sneller optreden. Een contactallergie treedt bijvoorbeeld op bij verzorgingsproducten, shampoo, sieraden of bepaalde metalen, waarbij het allergeen direct contact heeft met de huid.
In dit blog gaan we het hebben over contactallergieën. Wil je meer weten over bovengenoemde soorten allergische reacties en hun symptomen? Lees dan ons aparte blog over allergie en allergische reacties.
Wat is een contactallergie?
Een contactallergie is de allergische reactie van de huid doordat de huid direct contact in contact is geweest met een stof waar de persoon allergisch voor is. Het immuunsysteem detecteert de vreemde stof als gevaarlijk en genereert een te overdreven respons door middel van specifiek gevormde afweerstoffen. Door het vormen van deze antistoffen kan iemand klachten gaan ervaren.
Ook een contactallergie kan in vele verschillende vormen voorkomen. Het kan een milde reactie zijn met bultjes en jeuk, maar kan ook ernstiger verlopen met een grote zwelling en blaren. Dit is per individu verschillend.
Je weet nu de verschillende typen allergische reacties, waarbij de huid een rol kan spelen. Wanneer we spreken over een huidreactie ten gevolge van het direct contact met een allergeen spreken we dus van een contactallergie. Hoe kan je een contactallergie herkennen?
Hoe ziet een contactallergie er uit?
Een contactallergie wordt dus veroorzaakt door het te overdreven reageren van het afweersysteem op een ongevaarlijke stof. In het geval van een contactallergie is de huid in direct contact geweest met het allergeen, waarna iemand klachten zal ervaren. Allergenen waar mensen een contactallergie op kunnen ontwikkelen zijn bijvoorbeeld nikkel (in sieraden), cosmetica-producten, parfum, leer of pleisters.
Een contact allergie geeft alleen klachten op de locatie waar het allergeen met de huid in contact is geweest.
Het kan dan op de contact-locatie de volgende symptomen geven:
De eerste fase:
- rode vlekken op de huid
- jeukende huid
- Galbulten (in medische term urticaria) kunnen voorkomen.
- blaasjes en nattende plekken
- zwelling
De chronische fase:
Wanneer de contactallergie langer bestaat en er persisterend contact is met het allergeen (bijvoorbeeld het door blijven dragen van een horloge), dan kunnen de volgende klachten ontstaan:
- Schilfering en roodheid van de huid
- Verdikking van de huid waarin kloven kunnen ontstaan
Bovengenoemde symptomen zullen dus tot uiting komen op de plaats waar de huid contact heeft gemaakt met het allergeen. Wanneer je bijvoorbeeld allergisch bent voor bepaalde soorten make-up, zal er een allergische reactie van de huid van het gezicht plaatsvinden.
Hieronder vind je enkele voorbeelden van de verschijningsvormen van contactallergie:
Bron: www.huidziekten.nl
Wat te doen bij een allergische reactie van de huid?
De behandeling van een contactallergie is afhankelijk van de klachten, de ernst en de locatie van de klachten.
Het belangrijkste is om het allergeen te verwijderen van de huid en het vervolgens niet meer in contact te laten komen met de huid. Voorkomen is beter dan genezen: komt de huid niet in contact met het allergeen, dan zal er geen contactallergische reactie ontstaan. Gebruik dus andere cosmetica, doe andere oorbellen in of draag geen leer meer. Dit advies is, natuurlijk, afhankelijk van het allergeen waar je een reactie op hebt ontwikkeld.
Heb je naast klachten van je huid ook last van andere symptomen, zoals niezen, buikpijn, zwelling van de tong of klachten die hierboven niet genoemd zijn? Dan is er mogelijk sprake van een ander type allergische reactie. Het advies is dan om een afspraak te maken bij je huisarts.
Welke zalf voor huidallergie?
Een verdere behandeling is alleen noodzakelijk wanneer iemand klachten ervaart van de contactallergie. Wanneer iemand ernstige klachten heeft kan de huisarts corticosteroïdencrème of -zalf voorschrijven. Dit kan alleen op recept verkregen worden. Daarnaast zijn er crèmes en zalven beschikbaar die indrogend werken en de klachten in het acute (nattende) stadium kunnen verminderen, zoals zinkoxide. Zinkoxide kan je zonder recept verkrijgen bij de apotheek. Wanneer de huid erg droog is (bijvoorbeeld in het chronische stadium) kan vette zalf of crème helpen om de huid soepel te houden en kloofjes te voorkomen. Ook deze kan je zonder recept verkrijgen bij de apotheek. Wil je weten hoe jij het beste je contactallergie kan behandelen? Maak dan altijd een afspraak bij je eigen huisarts voor persoonlijk advies.
Verder is het raadzaam om, als je veel last hebt van contactallergieën, vooral voor producten te kiezen die hypo-allergeen zijn. Deze producten bevatten meestal geen parfum en/of conserveringsmiddelen. Ook zijn er andere stoffen die de huid kunnen irriteren, waardoor de klachten van de huid in stand worden gehouden. Voorbeelden van irritatieve stoffen zijn bijvoorbeeld (warm)water, schoonmaakmiddelen en zeep.
Hoe lang duurt een allergische reactie van de huid?
Een contactallergie behoudt je voor de rest van je leven. Het is daarom belangrijk om erachter te komen op welke allergenen jouw huid een allergische reactie veroorzaakt, zodat je deze stoffen kan vermijden en verdere klachten kan voorkomen.
Wanneer de huid in contact komt met het bekende allergeen, kan er al vrij snel (binnen minuten) een allergische reactie ontstaan op de plek van contact. Dit kan echter ook uren of zelfs dagen duren. Hier zit een erg groot verschil in.
Conclusie
Een allergische reactie van de huid kan plaatsvinden in het kader van een algehele afweerreactie op een extern allergeen (de type I reacties) of doordat het lichaam in direct contact is gekomen met het allergeen en hierdoor symptomen geeft (type IV reactie). Een contactallergie kan verschillende symptomen geven, variërend van milde klachten, zoals roodheid, jeuk en bultjes, tot ernstige klachten met blaarvorming of chronische klachten met een schilferende, rode huid. De beste manier om van contact allergische klachten af te komen is door niet in contact te komen met het allergeen. Wil je persoonlijk advies en erachter komen of jouw klachten veroorzaakt worden door een contactallergie? Neem dan altijd eerst contact op met je eigen (huis)arts.
Gerelateerde tests
