Uitgebreid Leverfunctie

De lever is een cruciaal orgaan dat net onder je middenrif aan de rechterkant van je buik zit. Het speelt een cruciale rol in detoxificatie en uitscheiding, het metabolisme, en synthese van belangrijke eiwitten. Met de Uitgebreid Bloedonderzoek Lever test stel je je leverwaarden en mogelijke leverproblemen vast. 

Wat is de functie van je lever?

Elk mens heeft maar één lever, waar je niet zonder kunt. De lever vervult de volgende essentiële functies:

• Detoxificatie en uitscheiding. De lever helpt het lichaam ontgiften. Afvalstoffen worden omgezet, zodat ze via gal of urine veilig kunnen worden uitgescheiden.
• De lever speelt een belangrijke rol in het metabolisme. Het orgaan helpt bij het omzetten en opslaan van stoffen die energie bevatten. Wanneer dat nodig is kan de lever bijvoorbeeld suiker vrijgeven. De lever kan ook koolhydraten omzetten in glycogeen – voor energieopslag – en vetzuren afbreken, zodat ze gebruikt kunnen worden als energiebron.
• De lever helpt bij de synthese van eiwitten. In de lever worden eiwitten geproduceerd die helpen bij de bloedstolling, bij het handhaven van de bloeddruk (albumine), of bij metabolische processen.

Daarnaast heeft de lever functies als de productie van gal, de opslag van vitaminen, mineralen en ijzer. 

Het is dan ook essentieel om je lever in conditie te houden. Een gebalanceerd dieet helpt daarbij. Het innemen van voldoende vloeistoffen en het vermijden van alcohol en andere schadelijke stoffen helpt bij het gezond houden van je lever. 

Wat zijn de belangrijkste leverproblemen?

Een veel voorkomende aandoening in de westerse wereld is levervetting, waarbij als gevolg van een ongezonde leefstijl (ongezonde voeding) de vetstofwisseling verstoord raakt. Er wordt dan te veel vet in de lever opgeslagen. Op zich is leververvetting een omkeerbaar proces; door je leefstijl te veranderen kan je lever zich herstellen. Als het probleem van een vette lever niet wordt aangepakt, kan je lever gaan ontsteken. Deze ontstekingen kunnen littekenweefsel veroorzaken. De verlittekening van de lever heet levercirrose. Door regelmatig testen op verhoogde leverwaarden en het aanpassen van je levensstijl kunnen deze problemen voorkomen worden.

Bij volwassen mensen wordt acuut leverfalen vooral veroorzaakt door:

• Virale hepatitis, alcoholhepatitis of een auto-immuunreactie
• Beschadiging van de lever door medicijnen (bijvoorbeeld paracetamol) of giftige stoffen.
• Stofwisselingsziekten als de ziekte van Wilson. Bij deze ziekte worden kleine hoeveelheden koper door de lever niet verwerkt, waardoor koperstapeling plaatsvindt. 

Wat zijn mogelijke symptomen van een verstoorde leverfunctie?

Leverproblemen kunnen lang verborgen blijven. Zeker in de beginfase van een verstoorde leverfunctie is er meestal nog geen sprake van duidelijke klachten en merken de meeste mensen weinig tot niets van hun onderliggende leverprobleem. 

Specifieke klachten die zich kunnen op zeker moment kunnen voordoen:

• Geelzucht; het geel zien van de huid en/of het oogwit
• Een ontkleurde, witgele ontlasting
• Hevige jeuk of jeuk die niet weggaat
• Hevige of aanhoudende pijn in de rechterbovenbuik

Meer algemene klachten kunnen zijn: onverklaarbaar gewichtsverlies, aanhoudende vermoeidheid of misselijkheid.

Indien je deze klachten hebt of hebt gehad, raadpleeg altijd de eigen huisarts.

Welke biomarkers worden in het leveronderzoek getest en waarom?

ALAT (Alanine-aminotransferase)

ALAT is een enzym dat helpt bij de omzetting van bepaalde stoffen in cellen, zoals bij de afbraak van alcohol of medicijnen. ALAT is voornamelijk in de lever aanwezig, Als je levercellen beschadigd zijn, lekt ALAT vanuit de lever in het bloed, wat resulteert in een verhoogd ALAT-niveau. Dit kan al het geval zijn voordat er duidelijke klachten of symptomen van leverschade optreden. Omdat ALAT voornamelijk in de lever aanwezig is, is het de meest specifieke indicator voor de beschadiging van de lever.

Alkalische Fosfatase (AF)

Alkalische fosfatase is een enzym dat in verschillende weefsels en organen in het menselijk lichaam voorkomt, maar voornamelijk in de lever, de galblaas, de botten, de nieren en de darmen. Daar speelt het een rol bij de afbraak en uitscheiding van galzouten, die belangrijk zijn voor de spijsvertering. Vandaar dat ook de AF-waarde een indicator is voor het functioneren van de lever.

ASAT (Aspartaat-aminotransferase)

Net als ALAT is ASAT een enzym dat in staat is om stoffen om te zetten. Het is echter minder specifiek voor de lever dan ALAT, omdat het op meerdere plaatsen in het lichaam te vinden is. ASAT komt bijvoorbeeld ook voor in de hartspier, skeletspieren, de hersenen en de nieren. Beide tests (ALAT en ASAT) worden doorgaans tegelijkertijd uitgevoerd, zodat een ratio kan worden uitgerekend, hetgeen meer informatie kan verschaffen over of er een leverafwijking is.

Bilirubine

Wanneer rode bloedcellen worden afgebroken, wordt ook het zuurstofbindende deel van hemoglobine ontmanteld. Dit hemoglobine wordt omgezet in het afvalproduct bilirubine. De lever filtert het bilirubine uit het bloed en bewerkt het. Via de galwegen wordt het vervolgens naar de darmen afgevoerd, wat de bruine kleur van ontlasting veroorzaakt. Bij een leverfunctiestoornis is de lever daartoe niet goed meer in staat en zal een verhoogd bilirubine optreden.

Gamma-GT (Gamma-glutamyltransferase)

Gamma-glutamyltranspeptidase (gamma-GT) is een enzym dat aanwezig is in de galwegen en in levercellen. Daarnaast komt het voor in hart, hersenen, nieren, alvleesklier en milt. Omdat het Gamma-GT ook vrijkomt in de galwegen, fungeert het als aanvulling op andere biomarkers bij het beoordelen van de leverfunctie. 

Albumine

Is een proteïne dat wordt gesynthetiseerd door de lever. Wanneer het albumine-niveau verlaagd is, kan dit een aanwijzing zijn dat de lever niet goed meer functioneert en er mogelijk leverschade is opgetreden. Een verlaagd albumine-niveau kan ook andere oorzaken hebben, zoals bijvoorbeeld een nierfunctiestoornis, schildklierproblemen of ondervoeding. Samen met de andere geteste biomarkers helpt het albumine-niveau mee om een volledig beeld van de leverfunctie te krijgen.

Waarom is het belangrijk om het Uitgebreide Bloedonderzoek Lever te doen?

Volgens de Nederlandse Leverpatiënten Vereniging (NLV) hebben 250.000 mensen in Nederland een acute of chronische aandoening van de lever of galwegen. Een verstoorde leverfunctie kan grote gevolgen hebben, want een mens kan niet zonder lever. Als er te veel schade aan de lever is opgetreden, kan een levertransplantatie nodig zijn. Het is dus belangrijk om goed voor je lever te zorgen en mogelijke problemen voor te zijn. De Uitgebreide Bloedonderzoek Lever test is een preventieve medische test die je helpt je lever gezondheid vast te stellen. Met het resultaat van de bloedtest in de hand kun je vervolgens gericht actie ondernemen om je lever gezond te houden. Het voordeel is dat je deze test zonder doorverwijzing van een huisarts kunt doen – je kunt zelf je leverwaarden testen.