Prikkelbare darm syndroom (PDS) is een veelvoorkomende spijsverteringsaandoening die het dagelijks leven flink kan verstoren. Mensen met PDS ervaren vaak ongemakkelijke en pijnlijke symptomen die variëren van milde tot ernstige darmklachten. Hoewel de exacte oorzaak van PDS onbekend is, zijn er manieren om de darmen tot rust te brengen en de symptomen te beheersen.
Wat is prikkelbare darm syndroom?
Prikkelbare darm syndroom (PDS), ook wel spastische darm genoemd, is een chronische aandoening van het spijsverteringsstelsel die gepaard gaat met onrustige darmen. De symptomen variëren sterk, maar omvatten meestal buikpijn, krampen, en problemen met de stoelgang zoals diarree of obstipatie. Een spastische darm verwijst naar de verhoogde gevoeligheid en de onregelmatige samentrekkingen van de darmspieren, wat kenmerkend is voor PDS.
Hoe ontstaat prikkelbare darm syndroom?
Hoewel de precieze oorzaak onbekend is, wordt aangenomen dat een combinatie van factoren bijdraagt aan het ontstaan van PDS. Deze omvatten een verstoring in de communicatie tussen de hersenen en de darmen, veranderingen in het microbioom, en een overgevoeligheid van de darmwand. Daarnaast kunnen stress en dieet een rol spelen bij het ontstaan van PDS.
Wat zijn de oorzaken van PDS?
De exacte oorzaak van PDS is nog niet volledig begrepen, maar er zijn verschillende factoren die de kans op het ontwikkelen van PDS kunnen vergroten:
- Genetica: Mensen met een familiegeschiedenis van PDS, mensen die een darminfectie hebben gehad en mensen die lijden aan chronische stress lopen een groter risico om PDS te ontwikkelen.
- Stress: Emotionele stress kan de symptomen van PDS verergeren.
- Dieet: Bepaalde voedingsmiddelen, zoals vetrijke maaltijden of voedingsmiddelen met veel FODMAP’s, kunnen de darmen van slag brengen.
- Microbioom onbalans: Een verstoord evenwicht van darmbacteriën speelt een rol in de ontwikkeling van PDS.
Types van PDS
PDS kan in verschillende vormen voorkomen, afhankelijk van de overheersende symptomen:
- PDS met diarree (PDS-D): De nadruk ligt op frequente, waterige ontlasting.
- PDS met obstipatie (PDS-C): Gekenmerkt door harde, onregelmatige ontlasting.
- PDS met gemengde ontlasting (PDS-M): Wisseling tussen diarree en obstipatie.
- PDS ongespecificeerd (PDS-U): Geen duidelijke dominante vorm van ontlasting.
Prikkelbare darm syndroom symptomen
De symptomen van PDS kunnen sterk variëren, maar enkele veelvoorkomende klachten zijn:
- Buikpijn en krampen: Pijnlijke darmkrampen die meestal verminderen na de stoelgang.
- Opgeblazen gevoel: Een opgeblazen en vol gevoel in de buik.
- Veranderde stoelgang: Dit kan variëren van diarree, obstipatie, tot wisselende patronen.
- Borrelende darmen: Vaak hoorbare, rommelende geluiden uit de buik.
- Overmatige winderigheid: Regelmatig veel scheten laten, vaak gepaard met buikpijn.
PDS kan een breed scala aan sensaties veroorzaken, waaronder aanhoudende buikpijn, een opgeblazen gevoel, het gevoel niet volledig te hebben ontlast na een stoelgang, en de behoefte om vaak naar het toilet te gaan. Deze symptomen kunnen van dag tot dag variëren en worden vaak verergerd door stress of bepaalde voedingsmiddelen.
De connectie tussen PDS en microbiome onbalans
Er is een sterk verband tussen prikkelbare darm syndroom (PDS) en een onbalans in het darmmicrobioom, ook wel dysbiose genoemd. Het microbioom, dat uit biljoenen bacteriën bestaat, speelt een essentiële rol in de spijsvertering en algehele gezondheid. Bij mensen met PDS is er vaak een verstoring in dit microbioom, met een afname van nuttige bacteriën zoals Bifidobacteriën en Lactobacillen en een toename van potentieel schadelijke bacteriën. Deze onbalans kan symptomen veroorzaken zoals buikpijn, een opgeblazen gevoel, winderigheid en onregelmatige stoelgang.
Een verstoord microbioom kan ontstekingen bevorderen en de darm-barrière verzwakken, wat leidt tot “leaky gut”, een aandoening die de klachten van PDS kan verergeren. Het herstellen van het evenwicht in het microbioom kan helpen om deze symptomen te verlichten. Dit kan onder andere door dieetveranderingen, zoals een FODMAP-arm dieet, of door het gebruik van probiotica.
De microbioomtest van Easly biedt inzicht in de samenstelling van jouw darmmicrobioom. Deze test identificeert welke nuttige bacteriën ontbreken en welke schadelijke bacteriën aanwezig zijn. Op basis van deze informatie kan je een persoonlijk advies krijgen over welke probiotica en dieetveranderingen nodig zijn om je darmgezondheid te herstellen en PDS-symptomen te verminderen.
De microbioomtest van Easly maakt het mogelijk om je behandeling te personaliseren en gericht actie te ondernemen. Dit helpt niet alleen bij het herstellen van de balans in je darmen, maar kan ook de kwaliteit van leven verbeteren voor mensen met PDS.
Wat te doen bij prikkelbare darm?
Als je last hebt van het prikkelbare darm syndroom (PDS), zijn er verschillende stappen die je kunt nemen om je symptomen te verlichten:
Microbioomtest
Voordat je je dieet aanpast, kan het verstandig zijn om een microbioomtest, zoals de Easly Microbioomtest, te doen. Zo weet je precies welke nuttige bacteriën in je darmen ontbreken en kun je je dieet daarop afstemmen.
Dieetveranderingen
Een FODMAP-arm dieet kan heel effectief zijn voor mensen met PDS. Dit dieet is rijk aan vezels, maar arm aan voedingsmiddelen die klachten kunnen triggeren, zoals vetrijke maaltijden en suikerrijke producten. Het kan helpen je darmen te kalmeren. Daarnaast is het goed om kleine, regelmatige maaltijden te eten en voldoende water te drinken om je darmen soepel te houden.
Eet meer voedsel dat je darmen kalmeert
- Vezelrijke voeding: Volkoren granen, groenten en fruit kunnen je stoelgang reguleren.
- Yoghurt en gefermenteerde producten: Deze bevatten probiotica die je microbioom ondersteunen.
- Gember en munt: Deze staan bekend om hun kalmerende effect op de darmen.
Vermijd voedsel dat je PDS-symptomen kan verergeren
- Vetrijke maaltijden: Deze kunnen je darmkrampen en diarree verergeren.
- Voedingsmiddelen met veel FODMAP’s: Dit zijn moeilijk verteerbare koolhydraten die bij veel mensen met PDS problemen veroorzaken.
- Suikerrijke producten: Deze kunnen de balans van je darmbacteriën verstoren en klachten veroorzaken, zoals een opgeblazen gevoel en winderigheid.
Stressmanagement
Regelmatige ontspanningsoefeningen en het vermijden van stressvolle situaties kunnen helpen om je PDS-klachten te verminderen.
Probiotica
Deze nuttige bacteriën kunnen bijdragen aan een gezond microbioom en zo je PDS-symptomen verlichten.
Doktersbezoek
Raadpleeg een arts als je aanhoudende symptomen hebt of als je klachten niet verbeteren, ondanks dieet- en levensstijlveranderingen.
Dagboek bijhouden
Het kan nuttig zijn om een dagboek bij te houden van je voeding en symptomen, zodat je patronen kunt herkennen en trigger foods kunt vermijden.
Lichaamsbeweging en voldoende slaap
Deze factoren kunnen bijdragen aan een verbeterde darmgezondheid en het verminderen van je PDS-symptomen.
Met deze stappen kun je je symptomen beter beheersen en je darmgezondheid ondersteunen.
Conclusie
Prikkelbare darm syndroom (PDS) kan een aanzienlijke impact hebben op je dagelijks leven, maar door inzicht te krijgen in de oorzaken en symptomen, kun je stappen ondernemen om je darmen tot rust te brengen. Het aanpassen van je dieet, bijvoorbeeld door een FODMAP-arm dieet te volgen, kan helpen om PDS-symptomen te verminderen. Daarnaast kunnen probiotica, stressmanagement, en regelmatige lichaamsbeweging bijdragen aan een betere darmgezondheid. Het is belangrijk om je klachten serieus te nemen en, indien nodig, een arts te raadplegen om een passende behandeling te vinden. Door aandacht te besteden aan je voeding en levensstijl, kun je de impact van PDS aanzienlijk verminderen en je kwaliteit van leven verbeteren.
